Cơ chế phản ứng cộng Halogen vào liên kết bội
1. Phản ứng cộng halogen
Cơ chế : gồm 2 giai đoạn
GĐ1 : tạo thành ion halonium hay carbocation, là giai đoạn chậm
GĐ2 : Sự tấn công X- (nhanh) :
Kết quả thực nghiệm cho biết, cơ chế đi qua trung gian carbocation thường xảy ra trong dung môi phân cực như acid acetic, nước. Còn cơ chế qua trung gian ion halonium thường xảy ra trong dung môi không phân cực như CCl4, CHCl3, ClCH2CH2Cl…
Trong phản ứng cộng AN, giai đoạn xác định vận tốc phản ứng là giai đoạn tấn công electrophin vào C=C, dođó hệ thống càng giàu điện tử, phản ứng càng dễ xảy ra, tức là anken càng có nhiều nhóm cho điện tử sẽ xúc tiến phản ứng, ngược lại các nhóm rút điện tử sẽ làm giảm vận tốc.
| Hợp chất | Vận tốc tương đối |
| CH2=CHCOOH | 0,03 |
| CH2=CHBr | 0,04 |
| CH2=CH2 | 1 |
| CH2=CHCH3 | 2 |
| CH2=C(CH3)2 | 5,5 |
| CH3-CH=C(CH3)2 | 10 |
| (CH3)2C=C(CH3)2 | 14 |
Hóa học lập thể :
Xét VD1 : Khảo sát phản ứng cộng Br2 vào 2-buten. Đồng phân cis cho (±)-2,3-dibromobutan, đồng phân trans cho meso 2,3-dibromobutan
– Với cis-2-buten :
GD1:
– Với trans-2-buten :
GĐ1 :
Nếu đi qua trung gian carbocation sẽ không giải thích được kết quả thực nghiệm trên.
Cơ chế qua trung gian carbocation thường được đề nghị khi anken mang 1 nhóm thế aryl (đối với stylben, phản ứng lại đi qua trung gian ion bromonium)
Xét VD2 : Phản ứng cộng Cl2/CCl4 vào 1-phenylpropen cho hỗn hợp 2 đồng phân, tách được bằng sắc ký khí. Đề nghị cơ chế phản ứng.
– Nếu cơ chế đi qua ion cloronium :
GĐ1 :
Cơ chế này không phù hợp thực nghiệm.
– Nếu cơ chế đi qua carbocation :
Vậy cơ chế qua trung gian carbocation phù hợp với thực nghiệm, carbocation tạo thành được an định bởi cộng hưởng với nhóm phenyl.
Áp dụng cho các TH sau :
